Na današnji dan » Diskusije
Na današnji dan - April
-
Danas je 21. April, 111. dan u godini. Do kraja godine ima 254 dana. Na današnji dan:
753 p.n.e. Romul je, prema istoričaru Marku Terentiju Varonu, osnovao Rim.
1142. Umro je francuski filozof i teolog Pjer Abelar. Kao zastupnik laičke nauke i antičke filozofije, verovao je u ljudski razum i poricao crkvene dogme. U književnosti je poznat po ljubavnim pismima Eloizi, koja se ubrajaju u najlepša dela epistolarne književnosti.
1509. Umro je engleski kralj Henri VII, osnivač dinastije Tjudor. Njegovim dolaskom na presto 1485. godine okončan je četrdesetogodišnji rat izmedju dinastija Lankaster i Jork, poznat pod nazivom "Rat dveju ruža".
1699. Umro je Žan Rasin, francuski pesnik i autor dramskih tragedija "Andromaha", "Fedra", "Britanikus", "Berenisa", "Mitridat" i komedije "Parničari".
1816. Rodjena je engleska književnica irskog porekla Šarlota Bronte , koja se proslavila sa prvim romanom "Džejn Ejr". Sa mladjim sestrama Emilijom i Anom izdala je zbirku pesama.
1828. Rodjen je francuski teoretičar umetnosti i filozof Ipolit Ten, član Francuske akademije od 1878. godine. Kao teoretičar francuskog naturalizma, uticao je na Emila Zolu i čitavu generaciju pisaca koja je sa naučno-ekperimentalnim pretenzijama pristupala književnosti ("Filozofija umetnosti", "O inteligenciji").
1836. Teksašani su porazili Meksikance u bici kod San Hasinta, što je omogućilo nezavisnost Teksasa, koji je 1845. ušao u sastav SAD.
1856. Australija je prva u svetu uvela osmočasovni radni dan.
1882. U Narodnom pozorištu u Beogradu izvedena je prva srpska opereta "Vračara" Davorina Jenka, autora srpske himne "Bože pravde".
1910. Umro je američki pisac Mark Tven, poznat po romanima "Doživljaji Toma Sojera" i "Doživljaji Haklberi Fina".
1915. Rodjen je američki filmski glumac meksičkog porekla Entoni Kvin, dobitnik dva Oskara za filmove "Viva Zapata" i "Žudnja za životom". Proslavio se i filmom "Grk Zorba".
1918. Poginuo je nemački pilot Manfred fon Rihtofen, poznat kao Crveni Baron, koji je u prvom svetskom ratu oborio 80 aviona.
1926. Rodjena je Elizabeta II, kraljica Velike Britanije od 1952. godine.
. 1941Šefovi diplomatija Nemačke i Italije Joahim fon Ribentrop i grof Galeaco Ćano u Drugom svetskom ratu dogovorili su se o podeli Jugoslavije na nemačko i italijansko područje.
1945. Poslednje nemačke trupe povukle su se iz Bolonje (Italija). Istog dana sovjetska armija ušla je u predgradje Berlina.
1946. Umro je engleski ekonomist Džon Mejnard Kejnz, poznat po delu "Opšta teorija zaposlenosti, kamata i novca" koje je donelo radikalan preokret u ekonomskoj teoriji.
1960. Prestonica Brazila premeštena je iz Rio de Žaneira u Braziliju.
1967. Vojnim pučem u Atini uspostavljen je režim "grčkih pukovnika" koji su sedam narednih godina sprovodili vojnu diktaturu u Grčkoj.
1971. Umro je Fransoa Divalije , "Papa Dok", predsednik Haitija od 1957. godine. Diktatorski režim održavao je uz pomoć gangsterske milicije pod nazivom "Tonton Makut".
1993. Vrhovni sud Bolivije osudio je na 30 godina zatvora bivšeg diktatora Luisa Garsiju Mesu zbog masovnih ubistava i kršenja ustava.
1996. Koalicija levog centra "Maslinovo drvo" pobedila je na izborima u Italiji. To je bila prva pobeda levice u Italiji od Drugog svetskog rata.
1997. Prvi kineski vojnici ušli su u Hongkong u okviru priprema za prelazak te britanske kolonije 1. jula pod suverenitet Kine.
1999. U vazdušnim napadima NATO na SR Jugoslaviju pogodjeni su poslovna zgrada "Ušće" u Novom Beogradu i Žeželjev most na Dunavu
u Novom Sadu.
2000. Parlament Rusije ratifikovao je rusko-američki Sporazum oograničavanju nuklearnog naoružanja, START 2.
2003. U svom domu na jugu Francuske umrla je Nina Simon, američka džez pevačica, čiji su singlovi "I Love Porgy", "To Love Somebady",
"Ne me quitte pas" i druge dostigle milionski tiraž. Nastupala je u "Karnegi Holu" i pariskoj "Olimpiji", bila je izvrsna pijanistkinja i borac za prava crnaca.
2003. Kapetan bivše Jugoslovenske narodne armije Miroslav Radić dobrovoljno se predao srpskim vlastima i 17. maja je isporučen Haškom tribunalu, pred kojim je optužen za ratne zločine u Vukovaru zajedno sa Miletom Mrkšićem i Veselinom Šljivančaninom. Radić je 27. septembra 2007. oslobodjen svih optužbi i pušten na slobodu.
2004. Bivši izraelski nuklearni tehničar Mordehaj Vanunu izašao je iz zatvora Aškelon, na jugu Izraela, u kojem je proveo 18 godina, od čega 11 u samici, zbog izdaje i špijunaže. Vanunu je uhapšen i osudjen nakon što je 1986. u intervjuu britanskom listu "Sandej tajms" otkrio izraelski program razvoja nuklearnog oružja.
2010. Svečano je otvoren Avalski toranj, jedan od simbola Beograda, srušen u bombardovanju NATO snaga 1999. godine.
-
Danas je 22. April, 112. dan u godini. Do kraja godine ima 253 dana. Na današnji dan:
1451 - Rođena je kraljica Kastilje Isabela I, jedna od najznačajnijih ličnosti španske monarhije. Sa mužem, kraljem Aragona Ferdinandom II, osnivač je španske države. Bila je pokrovitelj Kolumbovih pomorskih ekspedicija.
1500 - Portugalski moreplovac Pedro Alvares Kabral na putu za Indiju otkrio je Brazil.
1529 - U Saragosi je potpisan ugovor kojim su Španija i Portugalija odredile granice interesnih zona u Tihom okeanu.
1724 - Rođen je jedan od najvećih svetskih mislilaca, nemački filozof Imanuel Kant čije je delo imalo ogroman uticaj na ukupnu filozofiju ("Kritika čistog uma", "Kritika praktičnog uma", "Kritika rasudne snage", "Opšta istorija prirode i teorije neba").
1766 - Rođena je francuska književnica Ana Lujza Žermen Neker, baronica od Stal-Holštajna, poznata kao Madam de Stal. Knjigom "O Nemačkoj" dala je veoma značajan doprinos teoriji francuskog i evropskog romantizma. Njen salon u Parizu bio je čuveno mesto okupljanja intelektualaca toga vremena.
1838 - Britanski brod "Sirijus" prvi je prešao Atlantski okean koristeći isključivo parni pogon. Putovanje od britanske luke Kork do američke luke Njujork trajalo je 18 dana i deset časova.
1870 - Rođen je Vladimir Iljič Uljanov - Lenjin, vođa Oktobarske revolucije u Rusiji 1917, osnivač Komunističke partije i prvi sovjetski lider.
1881 - Rođen je ruski političar Aleksandar Fjodorovič Kerenski, predsednik privremene vlade od jula 1917. Smenjen je u Oktobarskoj revoluciji nakon čega je emigrirao u Francusku, a kasnije u SAD.
1904 - Rođen je američki nuklearni naučnik Robert Openhajmer. Tokom drugog svetskog rata vodio je laboratoriju u Las Alamosu u kojoj se istraživala proizvodnja atomske bombe.
1915 - Nemačka vojska je u prvom svetskom ratu na zapadnom frontu kod Ipra prvi put upotrebila bojni otrov, koji je dobio naziv iperit.
1916 - Rođen je američki violinista Jehudi Menjuhin, jedan od najvećih violinističkih virtuoza 20. veka. Debitovao je u osmoj godini kao solista u violinskom koncertu Feliksa Mendelsona.
1933 - Umro je engleski inženjer Frederik Henri Rojs, koji je s Čarlsom Rolsom 1906. osnovao automobilsku kompaniju "Rols-Rojs".
1944 - Na aerodromu Benina kod Bengazija u Libiji u Drugom svetskom ratu formirana je Prva vazduhoplovna eskadrila Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije, koja je raspolagala sa 16 borbenih aviona "Spitfajer".
1969 - Britanac Robin Noks-Džonston uplovio je u luku Falmut i time okončao prvo putovanje oko sveta jedrilicom. Putovanje je trajalo 312 dana.
1975 - U Hondurasu je vojnim pučem smenjen predsednik general Osvald Lopez Arelano.
1990 - Na prvim višestranačkim izborima u Hrvatskoj pobedila je Hrvatska demokratska zajednica, a njen lider Franjo Tuđman izabran je za predsednika Predsedništva Hrvatske. Nakon proglašenja nezavisnosti Hrvatske od SFR Jugoslavije 25. juna 1991. Tuđman je postao predsednik Republike Hrvatske.
1992 - U seriji ekspolozija u kanalizacionom sistemu u meksičkom gradu Gvadalahara poginulo je oko 200 ljudi.
1994 - Umro je Ričard Nikson, predsednik SAD od 1969. Povukao se 1974, pre isteka drugog mandata zbog umešanosti u aferu "Votergejt".
1995 - Vojne snage plemena Tutsi u Ruandi napale su izbeglički kamp Kibeho u kojem su bili smešteni pripadnici plemena Hutu i pobile oko 2000 ljudi.
1997 - Peruanska vojska uspela je da uđe u rezidenciju japanskog ambasadora u Limi i da oslobodi 71 taoca koje su četiri meseca držali gerilci levičarskog pokreta "Tupak Amaru". U akciji je poginuo jedan talac, trojica vojnika i svih 14 gerilaca.
1999 - U vazdušnim udarima NATO na SR Jugoslaviju pogođena je rezidencija predsednika Slobodana Miloševića. Rezidencija je prethodno bila ispražnjena.
2003 - Umrla je Felis Brajant američki tekstopisac, koja je kooautor velikih hitova "Wake Up Little Susie" i "Bye Bye Baby" koje su izvodili "Everly Brothers".
2004 - Oko 3.000 ljudi je poginulo i ranjeno u Severnoj Koreji kada su se na železničkoj stanici u blizini grada Rjongčona sudarila dva voza koja su transportovala gorivo.
2011 - U sukobima hrišćana i muslimana u severnom, muslimanskom delu Nigerije, poginulo je 246 osoba, posle izbora na kojima je za predsednika države izabran hrišćanin Gudlak Džonatan.
-
Danas je 23. April, 113. dan u godini. Do kraja godine ima 252 dana. Na današnji dan:
1564. Rođen engleski dramski pisac Vilijam Šekspir. Njegove drame, od kojih je velik broj ekranizovan, i danas su na repertoarima svetskih pozorišta. Umro istog datuma 1616.
1616. U Madridu umro španski književnik Migel de Servantes Savedra. Pisao romane, drame, komedije, pripovetke i pesme, u svetsku književnost ušao romanom "Don Kihot", koji se smatra pretečom modernog romana.
1728. U katastrofalnom požaru uništen velik deo Kopenhagena.
1775. Rođen engleski slikar Džozef Malard Vilijam Tarner. Njegovo slikarstvo imalo značajan uticaj na francuske impresioniste.
1850. Umro pesnik Vilijam Vordsvort, uz Kolridža najznačajniji predstavnik romantizma u engleskoj književnosti. Njegova zbirka pesama "Lirske balade" označila početak romantizma u engleskoj književnosti.
1858. Rođen nemački fizičar Maks Plank, tvorac kvantne teorije, za koju je 1918. dobio Nobelovu nagradu.
1867. Rođen srpski političar, publicista i književnik Jaša Prodanović, jedan od osnivača Jugoslovenske republikanske demokratske stranke. Bio potpresednik Vlade FNRJ od 1946. do 1948, uređivao časopise "Narodna misao" i "Odjek", priredio dve antologije narodnih pesama i pripovedaka i celokupna dela Jovana Jovanovića Zmaja, Jove Ilića, Svetislava Vulovića i Laze Lazarevića.
1880. Rođen ruski baletski igrač, koreograg i pedagog Mihail Mihajlovič Fokin, reformator klasičnog baleta.
1891. Rođen ruski kompozitor i pijanista Sergej Prokofjev, jedan od najoriginalnijih muzičkih stvaralaca XX veka.
1897. Rođen kanadski političar i državnik Lester Bouls Pirson, šef diplomatije od 1948. do 1957. i premijer Kanade od 1963. do 1968. Zalaganje za mirno rešenje Suecke krize 1957. mu donelo Nobelovu nagradu za mir.
1899. Rođen srpski istoričar Mihailo Dinić, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, član Srpske akademije nauka i umetnosti. Objavio velik broj radova iz srednjevekovne istorije Srbije, Bosne, Dubrovnika, Hrvatske i izučavao rudarstvo srednjeg veka.
1913. Turci u Prvom balkanskom ratu predali Skadar Crnogorcima. Odlukom velikih sila 14. maja Crnogorci se povukli, Skadar pripao Albaniji.
1928. Rođena Širli Templ, koja je kao dete postala holivudska filmska zvezda. Kasnije bila američki ambasador u Gani i Čehoslovačkoj.
1938. Sudetski Nemci zatražili, uz podršku Hitlera, punu autonomiju u okviru Čehoslovačke. Minhenskim sporazumom u septembru iste godine Hitler Sudete pripojio Nemačkoj, a 1939. okupirao Čehoslovačku.
1941. Grčka vojska kapitulirala pred trupama nacističke Nemačke, a kralj i Vlada napustili zemlju.
1945. Sovjetska armija u Drugom svetskom ratu oslobodila nacističke logore “Saksenhauzen” i “Ravensbrik”.
1975. Poslednja sajgonska vlada podnela ostavku, a predsednik SAD Džerald Ford priznao poraz u Vijetnamskom ratu.
1986. Umro američki filmski reditelj austrijskog porekla Oto Preminger.
1990. Kineski premijer Li Peng doputovao u Moskvu, što je bila prva poseta jednog kineskog premijera SSSR posle 26 godina.
1992. Umro indijski filmski reditelj Satjadjit Raj, tri nedelje pošto je dobio “Oskara” za životno delo.
1997. Predsednici Rusije i Kine Boris Jeljcin i Đijang Cemin potpisali deklaraciju kojom su se usprotivili dominaciji jedne super-sile u posthladnoratovskoj eri.
1998. Umro grčki državnik Konstantin Karamanlis, premijer od 1955. do 1963. i 1974, posle pada vojne hunte, predsednik Grčke od 1980. do 1985.
1998. U Srbiji, na referendum o stranom posredovanju u rešavanju problema na Kosovu i Metohiji, izašlo 73,05 odsto birača. Protiv učešća stranih predstavnika u rešavanju problema izjasnilo se 94,73 odsto.
1999. Tridesetog dana vazdušnih napada NATO na Jugoslaviju pogođena zgrada Radio-televizije Srbije. Poginulo 16, a povređeno 18 radnika. Uništeno i više repetitora RTS u Srbiji.
-
Danas je 24. April, 114. dan u godini. Do kraja godine ima 251 dana. Na današnji dan:
1731. Umro je engleski pisac Danijel Defo autor romana "Robinson Kruso".
1792. Francuski kapetan Klod Žozef Ruže de Lil komponovao je "Marseljezu", koja je kasnije postala himna Francuske.
1815. U Takovu, pod vođstvom Miloša Obrenovića, počeo je Drugi srpski ustanak protiv turske vlasti. Ustanak je okončan sporazumom kojim je Srbija dobila samoupravu. Miloš Obrenović kasnije se izborio za položaj autonomne kneževine i naslednog kneza.
1833. Rođen je crnogorski vojvoda i pisac Marko Miljanov Popović, koji se istakao u borbi protiv Turaka. Naučio je da čita i piše u 50-toj godini kada se povukao iz javnog života zbog neslaganja sa politikom knjaza Nikole I Petrovića Njegoša ("Primjeri čojstva i junaštva", "Pleme Kuči u narodnoj priči i pjesmi", "Život i običaji Arbanasa").
1856. Rođen je francuski maršal Filip Peten, heroj iz Prvog svetskog rata nakon pobede nad Nemcima kod Verdena. U Drugom svetskom ratu sarađivao je sa nacističkom Nemačkom i bio na čelu kvislinške vlade u Višiju.
1898. Španija je objavila rat SAD kao odgovor na ultimatum američke administracije da se španska vlast povuče sa Kube.
1903. Umro je pravnik i istoričar Valtazar Bogišić, ministar pravde u Crnoj Gori od 1893. do 1899. i autor dela "Opšti imovinski zakonik za knjaževinu Crnu Goru" koji je 1888. napisao na zahtev crnogorskog knjaza Nikole I Petrovića Njegoša.
1916. U Dablinu je počeo antibritanski ustanak ("Uskršnji ustanak") za nezavisnu Irsku Republiku. Britanske trupe ugušile su ustanak za šest dana.
1934. Rođena je američka filmska glumica Širli Meklejn. Proslavila se filmovima "Nevolje sa Harijem", "Apartman", "Slatka Irma", "Artisti i modeli" i "Vreme nežnosti", za koji je dobila Oskara.
1945. Američke trupe su u Drugom svetskom ratu oslobodile nemački koncentracioni logor Dahau.
1950. Formirana je država Jordan spajanjem kraljevine Transjordanija i Palestine pod jordanskom okupacijom.
1967. Poginuo je sovjetski kosmonaut Vladimir Mihajlovič Komarov prilikom prizemljenja vasionskog broda "Sojuz 1".
1970. Kina je lansirala prvi veštački satelit.
1975. Troje ljudi je poginulo u napadu nemačke terorističke grupe Bader-Majnhof na ambasadu Nemačke u Stokholmu.
1986. Umrla je Volis Simpson, koja je udajom za britanskog kralja Eduarda VIII postala vojvotkinja od Vindzora. Ne želeći da se odrekne braka sa Amerikankom, već jednom razvedenom i neplemićkog porekla, kralj je bio prinuđen da 1936. abdicira.
1987. Slobodan Milošević, tadašnji predsednik Predsedništva Saveza komunista Srbije, posetio je Kosovo Polje i dao podršku Srbima sa Kosova koji su se žalili na sve agresivniji nacionalizam kosovskih Albanaca. Ta podrška, simbolično izražena rečenicom "Niko ne sme da vas bije", označila je početak srpskog populističkog talasa na čijem će čelu u narednih 13 godina biti Slobodan Milošević.
1991. Vlada Južne Afrike je saopštila da je postigla dogovor s Afričkim nacionalnim kongresom Nelsona Mandele da do 30. aprila 1991. oslobodi sve političke zatvorenike.
1992. Gerilski lideri u Avganistanu dogovorili su se da Savet od 50 članova preuzme vlast posle rušenja komunističkog režima Nadžibulaha.
1996. Palestinski parlament u izbeglištvu je iz povelje Palestinske oslobodilačke organizacije izbacio odredbu o uništenju Izraela.
1996. U Pekingu, predsednici Rusije i Kine Boris Jeljcin i Džijang Cemin dogovorili su se o novim odnosima dve zemlje.
2002. U svom domu u Njujorku umro je fizičar i profesor u penziji Masačusetskog instituta za tehnologiju Viktor F. Vajskopf koji je iz Beča došao u Ameriku 1937. i kasnije bio jedan od pronalazača atomske bombe, a potom zagovornik kontrole nuklearnog oružja.
2003. Južnoafrički sud osudio je heroinu antiaparthejda Vini Madikizela-Mendela, bivšu suprugu nekadašnjeg predsednika Nelsona Mendele, na šest godina zatvora zbog prevare i krađe. Nakon žalbe kazna joj je smanjena na tri i po godine zatvora.
2004. Papa Jovan Pavle Drugi postavio je jednu opaticu na odgovornu poziciju u Rimokatoličkoj crkvi, treće mesto u kongregaciji koja rukovodi verskim redovima. To je najviše mesto koje je jedna opatica ikada zauzela u adminsitraciji Rimokatoličke crkve.
2004. SAD su ublažile ekonomske sankcije Libiji, pošto je napustila program proizvodnje oružja za masovno uništenje. Sankcije su bile na snazi od 1986. godine.
2004. Kiparski Grci su dvotrećinskom većinom na referendumu odbili ujedinjenje sa kiparskim Turcima i time sprečili da ceo Kipar uđe u Evropsku uniju.
-
Danas je 25. April, 115. dan u godini. Do kraja godine ima 250 dana. Na današnji dan:
1595 - Umro je italijanski pesnik Torkvato Taso autor epa "Oslobođeni Jerusalim". Jedan broj pesama posvetio je Dubrovčanki Cvijeti Zuzorić koja je u svom salonu u Firenci okupljala književnike i umetnike.
1599 - Rođen je vođa Engleske revolucije Oliver Kromvel koji je 1653. postao protektor Engleske, Škotske i Irske. Dve godine posle njegove smrti 1658, obnovljena je monarhija.
1744 - Umro je švedski fizičar i astronom Anders Celzijus, izumitelj jedne od skala za merenje toplote.
1765 - Rođen je srpski pesnik-guslar Filip Višnjić, koji je opevao sve značajnije događaje iz Prvog srpskog ustanka. Njegove pesme zabeležio je Vuk Stefanović Karadžić.
1792 - Na pogubljenju drumskog razbojnika Žaka Peletjea na trgu De Grev u Parizu u Francuskoj je prvi put upotrebljena giljotina.
1859 - Prema projektu konzula Francuske u Aleksandriji Ferdinanade Lesepsa, počelo je kopanje Sueckog kanala. Kanalom dugim 161 kilometar spojeno je, u novembru 1869, Sredozemno i Crveno More i stvoren najkraći plovni put iz Evrope ka Srednjem i Dalekom istoku.
1874 - Rođen je italijanski inženjer Guljermo Markoni. Radio je na usavršavanju bežične telegrafije i prvi je uspeo da pošalje radio signal preko Atlantika (1901). Nobelovu nagradu 1909. podelio je sa nemačkim fizičarem Braunom.
1915 - Počela je bitka na Galipolju, jedna od najvećih bitaka u Prvom svetskom ratu, u kojoj je Turska pobedila savezničke trupe pod britanskom komandom. To je bila i jedina pobeda Turske vojske u tom ratu. U osmomesečnoj bici poginulo je oko 7.000 Australijanaca i oko 2.000 Novozelanđana.
1918 - Rođena je američka pevačica Ela Ficdžerald, nekrunisana "kraljica džeza".
1920 - Poljske trupe upale su u Ukrajinu, potom brzo napredovale i 6. maja zauzele Kijev. Mirom u Rigi 12. marta 1921. Poljska je dobila od Sovjetske Rusije teritoriju s više miliona Ukrajinaca i Belorusa.
1938 - Umro je srpski general i vojni pisac Živko Pavlović, član Srpske kraljevske akademije, učesnik oba balkanska rata i Prvog svetskog rata ("Bitka na Kolubari", "Beogradska operacija").
1945 - Sovjetske i američke trupe susrele su se prvi put u Drugom svetskom ratu kod mesta Torgau u Nemačkoj.
1945 - U San Francisku, 45 zemalja antihitlerovske koalicije, uključujući Jugoslaviju, počelo je osnivačku konferenciju UN.
1974 - U Portugalu je u udaru, poznatom kao "revolucija karanfila", oboren autokratski režim Marsela Kaetana. Istog dana, godinu dana kasnije, na prvim slobodnim izborima posle pola veka, pobedila je Socijalistička partija Marija Soareša.
1980 - Misija američkih komandosa, koja je trebalo da spase u Teheranu 53 člana ambasade SAD, pretvorene u taoce, propala je u iranskoj pustinji, posle pogibije osam Amerikanaca u sudaru helokoptera s avionom.
1980 - Srušio se danski "Boing 727", koji je čarter letom prevozio britanske turiste na liniji Mančester-Tenerife. Poginulo je svih 146 putnika i članova posade.
1982 - Poslednji izraelski vojnici napustili su Sinaj, okončavši 15-godišnju okupaciju tog egipatskog poluostrva.
1993 - Na referendumu u Rusiji 62 odsto glasača je podržalo reforme predsednika Borisa Jeljcina.
1993 - U prisustvu mirovnog posrednika lorda Ovena, predsednici SRJ, Srbije i Crne Gore Dobrica Ćosić, Slobodan Milošević i Momir Bulatović pokušali su da ubede lidera bosanskih Srba Radovana Karadžića da potpiše korigovani Vens-Ovenov mirovni plan. Narednog dana Skupština RS je odbila ovaj plan, rat u Bosni je nastavljen, a SRJ su pooštrene sankcije međunarodne zajednice.
1994 - U Londonu je formirana Kontakt grupa za koordinaciju diplomatskih akcija SAD, Rusije i EU u bosanskom ratu.
1995 - Umrla je američka pozorišna i filmska glumica Džindžer Rodžers, koja je svetsku slavu stekla u mjuziklima kao partnerka Freda Astera. Oskar je dobila za film "Kiti Foil".
1999 - Avijacija NATO-a srušila je drumsko-železnički "Žeželjev most", već oštećen u tri napada prethodnih dana. Time je Novi Sad ostao bez poslednjeg od tri mosta na Dunavu.
2000 - U Beogradu je ubijen direktor Jugoslovenskog aerotransporta (JAT) Žika Petrović.
2002 - Rusija je saopštila da su ruske trupe ubile jednog od najtraženijih ljudi u zemlji - Kataba, čečenskog lidera arapskog porekla, za koga se sumnjalo da ima bliske veze sa terorističkom mrežom Osame bin Ladena - al Kaidom.
2005 - U okviru bliskoistočne turneje predsednik Rusije Vladimir Putin posetio je Egipat i Izrael. On je prvi i jedini ruski, odnosno sovjetki lider koji je posetio Egipat u poslednjih 40 godina i prvi ruski zvaničnik koji je posetio Izrael.
-
Danas je 26. April, 116. dan u godini. Do kraja godine ima 249 dana. Na današnji dan:
121. Rođen je rimski filozof i car Marko Aurelije Antonije. Tokom ratnih pohoda u Evropi i Aziji, vodio je beleške koje su objavljene posle njegove smrti pod naslovom "Samom sebi".
1452. Rođen je italijanski slikar, vajar, pronalazač i naučnik Leonardo da Vinči. Njegovo najpoznatije slikarsko delo, čuvena "Mona Liza", izložena je u pariskom Luvru, a crteži i rukopisi čuvaju se u milanskoj biblioteci Ambrosiana, londonskom Britanskom muzeju i Vindzoru. Od njegovih naučnih radova, najznačajniji je "Traktat o slikarstvu".
1532. U pohodu na Beč, turska vojska, pod komandom sultana Sulejmana II, ušla je u Mađarsku.
1607. Kapetan Džon Smit doveo je u Kejp Henri, u Virdžiniji, prve koloniste koji su osnovali prvo stalno britansko naselje u Americi.
1711. Rođen je britanski filozof škotskog porekla Dejvid Hjum, preteča klasičnih engleskih ekonomista i autor kvantitativne teorije novca. ("Rasprava o ljudskoj prirodi", "Filozofski ogled o ljudskom razumu")
1798. Rođen je francuski slikar Ežen Delakroa, predstavnik romantizma u francuskom slikarstvu. Ilustrovao je Geteovog "Fausta" i napisao "Dnevnik", u kojem je izložio zapažanja o umetnosti ("Danteova barka", "Ulazak krstaša u Carigrad", "Na barikadama 28. jula 1830").
1812. Rođen je nemački industrijalac Alfred Krup, koji je prvi počeo da pravi topove od livenog čelika i vrlo brzo stekao monopol u snabdevanju oružjem većeg broja evropskih zemalja. Koncern "Krup" bio je glavni snabdevač oružjem Nemačke u Prvom i u Drugom svetskom ratu. Međunarodni vojni sud u Nirnbergu osudio je 1948. Krupovog potomka na 12 godina zatvora i konfiskaciju imovine.
1828. Rusija je objavila rat Turskoj, u znak podrške Grčkoj u borbi za nezavisnost.
1894. U Aleksandriji, u Egiptu, rođen je Rudolf Hes, nacistički lider i Hitlerov zamenik. Na suđenju u Nirnbergu 1946. osuđen je na doživotnu robiju zbog ratnih zločina. U avgustu 1987. izvršio je samoubistvo u zatvoru Špandau.
1904. Umro je srpski matematičar Dimitrije Nešić, profesor na Velikoj školi u Beogradu, član Srpske kraljevske akademije i ministar prosvete 1894. Uveo je zakon o metarskim merama u Srbiji.
1910. Rođen je književnik Meša Selimović, član Srpske akademije nauka i umetnosti. Pisao je romane ("Derviš i smrt", "Tišina", "Tvrđava"), pripovetke, eseje i filmske scenarije.
1915. Italija je tajno potpisala Londonski ugovor s Velikom Britanijom, Rusijom i Francuskom i prešla, u Prvom svetskom ratu, na stranu sila Antante, uz obećanje da će dobiti Tirol, Trst, Goricu, Istru, delove Dalmacije i Albanije.
1931. Umro je srpski glumac i reditelj Milorad Gavrilović, upravnik Narodnog pozorišta u Beogradu, jedan od najdarovitijih i najobrazovanijih glumaca u to vreme.
1937. Da bi pomogli generalu Franku u vreme španskog građanskog rata, Hitlerovi avioni bombardovali španski grad Gerniku. Razaranje ovog grada inspirisalo je Pikasa da naslika čuvenu "Gerniku", apokaliptični prikaz građanskog rata.
1942. U najvećoj nesreći u istoriji rudarstva, u kineskom rudniku uglja u Benksiju, tada pod okupacijom Japana, poginulo je najmanje 1540 ljudi.
1945. Uhapšen je maršal Henri Filip Peten, šef francuskog kolaboracionističkog režima sa sedištem u Višiju u Drugom svetskom ratu. Osuđen je na smrt zbog izdaje, ali zbog ranijih zasluga i starosti kazna mu je preinačena u doživotnu robiju.
1954. U Ženevi je počela Konferencija o Indokini, kojom je okončana francuska dominacija u tom delu sveta. SAD nisu prihvatile rezultate skupa pa je u junu 1954. diktator Ngo Din Dijem, uz podršku SAD, postao premijer Južnog Vijetnama.
1962. Britanija je lansirala prvi satelit Ariel I.
1964. Tanganjika, Zanzibar i Pemba osnovale su Ujedinjenu Republiku Tanganjike i Zanzibara, koja je 29. oktobra 1964. promenila naziv u Tanzanija.
1984. Umro je američki džez muzičar i vođa orkestra Vilijam "Kaunt" Bejzi. Članovi njegovog orkestra (1937) bili su i trubač Bak Klejton i pevačica Bili Holidej.
1986. Eksplodirao je četvrti blok nuklearne centrale u Černobilju u Ukrajini. Radioaktivni oblaci prekrili su gotovo celu Evropu, a posledice, do sada najveće nuklearne katastrofe, još uvek se ispituju. Nuklearna centrala trajno je zatvorena 15. decembra 2000.
1994. U Južnoj Africi održani prvi izbori na kojima su učestvovali i crnci i belci, i koji su označili kraj režima aparthejda.
1999. Tokom vazdušnih udara NATO-a na SR Jugoslaviju, Evropska unija je zabranila ulazak u zemlje članice Unije predsedniku SRJ Slobodanu Miloševiću, članovima njegove porodice, visokim zvaničnicima SRJ i Srbije i uvela embargo na uvoz nafte.
2003. Na zasedanju Komisije UN za ljudska prava ozvaničen je kraj mandata specijalnog izaslanika za ljudska prava u Srbiji i Crnoj Gori.
-
Danas je 27. April, 117. dan u godini. Do kraja godine ima 248 dana. Na današnji dan:
1521. Urođenici filipinskog ostrva Maktan ubili portugalskog moreplovca Ferdinanda Magelana koji je predvodio ekspediciju na prvom putovanju oko sveta.
1737. Rođen engleski istoričar Edvard Gibon, autor dela "Opadanje i propast Rimskog carstva".
1791. Rođen američki pronalazač Semjuel Finli Breze Morze, izumitelj telegrafa i Morzeove azbuke.
1822. Rođen američki general i državnik Julisiz Simpson Grant, predsednik SAD od 1869. do 1877. U Američkom građanskom ratu predvodio armiju Severa i prisilio na kapitulaciju komandanta snaga Konfederacije Roberta Lija.
1830. Južnoamerički vojskovođa i prvi predsednik Kolumbije Simon Bolivar, optužen za diktatorske ambicije, podneo ostavku.
1830. Beograd dobio prvo ulično osvetljenje, fenjere sa svećama.
1909. Grupa "Mladi Turci" oborila sa vlasti turskog sultana Abdula Hamida.
1915. Umro ruski kompozitor i pijanista Aleksandar Nikolajevič Skrjabin, preteča ekspresionizma u muzici.
1932. Rođen bivši južnoafrički ministar inostranih poslova Pik Bota, koji je 17 godina, koliko je bio na tom položaju, nastojao da ubedi svet da je aparthejd pravo rešenje za rasne razdore.
1937. Umro italijanski revolucionar Antonio Gramši, osnivač Komunističke partije Italije 1921.
1941. U Atinu, u Drugom svetskom ratu, ušli nemački tenkovi.
1945. Uhapšen italijanski diktator Benito Musolini, streljan narednog dana u mestu Donga, na obali jezera Komo.
1950. Velika Britanija priznala Izrael.
1956. Roki Marćano se povukao iz boksa kao jedini nepobeđen svetski šampion u teškoj kategoriji.
1960. Proglašena nezavisnost afričke države Togo, bivše francuske kolonije.
1961. Sijera Leone stekla nezavisnost od Velike Britanije.
1972. U Bukureštu umro Kvame Nkrumah, prvi premijer i predsedik Gane i jedan od lidera Pokreta nesvrstanih zemalja.
1978. Avganistanske vojne snage preuzele vlast u zemlji i uspostavile Vladu zasnovanu na islamskim principima. Predsednik Mohamed Daud ubijen, nov predsednik Nur Mohamed Taraki proklamovao Demokratsku Republiku Avganistan.
1992. Posle raspada SFRJ proglašena Savezna Republika Jugoslavija, zajednička država Srbije i Crne Gore, koja je trajala nepunih 11 godina.
1992. Zambijski vojni avion u kojem su bili fudbalski reprezentativci te afričke zemlje pao u Atlantski okean blizu Gabona. Poginulo svih 30 putnika.
1992. Rusija i 12 bivših sovjetskih republika postale članice Međunarodnog monetarnog fonda i Svetske banke.
1993. Eritreja stekla nezavisnost od Etiopije posle tri decenije dugog građanskog rata i referenduma na kojem su građani glasali za nezavisnost.
1993. Predstavnici Kine i Tajvana u Singapuru počeli razgovore, prve od završetka kineskog građanskog rata 1949.
1997. U Hongkongu zvanično otvoren najduži viseći drumsko-železnički most u svetu, koji je povezao grad s novim aerodromom.
1999. U vazdušnim napadima NATO na SRJ pogođen centar Surdulice. Poginulo 17 osoba, povređeno 11, srušeno ili oštećeno oko 300 civilnih objekata.
2001. Rusija i Severna Koreja potpisale ugovor o unapređenju oružja koje je ta komunistička zemlja dobila tokom sovjetske ere.
-
Danas je 28. April, 118. dan u godini. Do kraja godine ima 247 dana. Na današnji dan:
1442. Rođen engleski kralj Edvard IV, sin vojvode od Jorka. U ratu protiv dinastije Lankaster, posle zauzimanja Londona i pobede kod Toutona, izabran za kralja. Time kraljevska vlast prešla na kuću Jork.
1789. Pobunjena posada engleskog broda "Baunti" ostavila kapetana broda Vilijama Blaja i 18 njegovih pristalica u vodama kod Tahitija. Blaj posle 48 dana dramatične plovidbe i više od 3.500 milja uspeo da se domogne ostrva Timor, blizu Jave.
1804. Tokom Prvog srpskog ustanka u Zemunu održan sastanak srpskih ustanika i Turaka, uz posredovanje Austrije. Posle neuspelih pregovora o uspostavljanju mira srpski pregovarači vratili se u Ostružnicu i počeli pripreme za napad na Beograd.
1878. Rođen američki filmski i pozorišni glumac Lajonel Barimor. Kao dete proslavio se u ulozi Olivera Tvista, a kasnije značajne uloge odigrao u filmovima "Grand hotel", "Ostrvo Largo", "Dama s kamelijama" i TV-seriji "Dr Kilder".
1918. U zatvoru u Terezinu u Češkoj umro Gavrilo Princip. Na dvadesetogodišnji zatvor osudile ga austrougarske vlasti posle atentata na austrougarskog prestolonaslednika Franca Ferdinanda u Sarajevu 1914, čime je počeo Prvi svetski rat.
1919. Na Versajskoj mirovnoj konferenciji u Parizu 32 države, uključujući Kraljevinu Srba, Hrvata i Slovenaca, prihvatile pakt o osnivanju Lige naroda.
1924. Rođen zambijski državnik Kenet Kaunda, prvi predsednik Zambije od 1964. do 1991. i jedan od lidera Pokreta nesvrstanih zemalja.
1936. Umro egipatski kralj Fuad I. Za kralja se proglasio 1922, kada je ukinut britanski protektorat nad Egiptom. Nasledio ga sin Faruk I.
1939. Adolf Hitler odbacio nemačko-poljski pakt o nenapadanju, sklopljen u januaru 1934. i nemačko-britanski ugovor iz juna 1935.
1952. Japanu vraćen suverenitet koji mu je, posle poraza u Drugom svetskom ratu, oduzet mirovnim ugovorom iz San Franciska 1951.
1969. Predsednik Francuske Šarl de Gol dao ostavku posle referenduma o regionalizaciji zemlje i reorganizaciji Senata, na kojem je većina Francuza glasala protiv njegovih predloga.
1977. Članovi nemačke levičarske terorističke grupe "Bader-Majnhof" osuđeni na doživotnu robiju.
1980. Državni sekretar SAD Sajrus Vens podneo ostavku posle neuspele misije komandosa u spasavanju američkih talaca u Iranu.
1992. Prokomunistička vlada u Kabulu predala vlast islamskim gerilcima, čime je okončan 14-godišnji građanski rat u Avganistanu.
1992 Proglašena Savezna Republika Jugoslavija na osnovu Ustava donetog prethodnog dana i odluka skupština Srbije i Crne Gore o stvaranju zajedničke države posle raspada SFRJ.
1995. U eksploziji gasa poginula najmanje 103 stanovnika južnokorejskog mesta Tegu.
1999. Vlada Jugoslavije podnela Međunarodnom sudu pravde u Hagu tužbu protiv zemalja NATO zbog neovlašćene upotrebe sile u vazdušnim udarima koji su počeli 24. marta.
1999. Lider Srpskog pokreta obnove Vuk Drašković smenjen sa mesta potpredsednika Vlade Jugoslavije zbog kritika na račun vlasti tokom ratnog stanja.
2001. Prvi turista u svemiru, američki biznismen Denis Tito, platio 20 miliona dolara za putovanje na Međunarodnu svemirsku stanicu, na koje je otišao s ruskom posadom.
-
Danas je 29. April, 119. dan u godini. Do kraja godine ima 246 dana. Na današnji dan:
1429. Žan d'Ark, poznatija kao Jovanka Orleanka, oslobodila je Orlean, grad koji su britanske trupe opsedale sedam meseci.
1769. Rođen je engleski vojskovođa i državnik Artur Velzli, prvi vojvoda od Velingtona, koji je porazio Napoleona I 1815. kod Vaterloa. Kao vođa torijevske desnice bio je premijer od 1828. do 1830. godine.
1818. Rođen je Aleksandar II Nikolajevič Romanov, ruski car od 1855. Tokom njegove vladavine ukinuto je kmetstvo, reformisani su sudovi, data ograničena samouprava gubernijama i gradovima. U februaru 1881. ubio ga je pripadnik organizacije "Narodna volja".
1854. Rođen je francuski matematičar Žil Anri Poenkare, autor teorije automorfnih funkcija i jedan od osnivača topologije.
1892. U Beogradu je osnovana Srpska književna zadruga. Prvi predsednik bio je Stojan Novaković, a potpredsednik Jovan Jovanović Zmaj, koji je izradio i njen amblem. Prva objavljena knjiga bila je "Život i priključenija" Dositeja Obradovića.
1899. Rođen je američki pijanista, kompozitor i šef orkestra Edvard Kenedi "Djuk" Elington, jedan od najznačajnijih džez muzičara XX veka.
1901. Rođen je japanski car Hirohito, koji je vladao od 1921, kad je kao regent zamenjivao bolesnog oca. Krunisan je 1926. i bio na prestolu do smrti 1989. godine.
1907. Rođen je američki filmski režiser austrijskog porekla Fred Cineman, dobitnik Oskara za filmove "Odavde do večnosti" i "Čovek za sva vremena".
1929. Umro je srpski vojvoda Stepan-Stepa Stepanović, general i ministar vojske 1908. i od 1911. do 1912. godine. Čin vojvode dobio je nakon pobede nad austrougarskom vojskom u Cerskoj bici u avgustu 1914. godine.
1936. Rođen je indijski dirigent i violinista Zubin Mehta, jedan od najvećih dirigenata 20. veka. Karijeru profesionalnog dirigenta započeo je nastupima u Jugoslaviji i Belgiji.
1945. Američke trupe su u Drugom svetskom ratu oslobodile nemački koncentracioni logor Dahau.
1945. Snage nacističke Nemačke u Drugom svetskom ratu kapitulirale su u severnoj Italiji, Austriji, Štajerskoj i Koruškoj.
1975. Poslednji američki vojnici evakuisani su iz Sajgona, dan uoči ulaska severnovijetnamskih snaga u grad.
1980. Umro je engleski filmski režiser Alfred Hičkok, proslavljeni autor kriminalističkih filmova, majstor filmske montaže, napetosti i ambijenta ("Čovek koji je suviše znao", "Nevolje sa Harijem", "Vrtoglavica", "Ptice", "Psiho").
1991. U zemljotresu u sovjetskoj republici Gruziji poginulo je više od 140 ljudi.
1992. Jedinice Teritorijalne odbrane i policije Bosne i Hercegovine blokirale su kasarne Jugoslovenske narodne armije u Sarajevu.
1998. Kontakt grupa u Rimu usvojila je paket sankcija protiv SRJ zbog pogoršanja situacije na Kosovu.
1999. U vazdušnim udarima NATO na SR Jugoslaviju srušen je telekomunikacioni toranj na Avali.
2003. U Zagrebu je preminuo penzionisani hrvatski general Janko Bobetko (84), koga je Haški tribunal u septembru 2002. optužio za ratni zločin počinjen 1993. godine u vojnoj akciji "Medački džep".
-
Danas je 30. April, 120. dan u godini. Do kraja godine ima 245 dana. Na današnji dan:
313. Rimski car Konstantin I Veliki objavio Milanski edikt kojim je legalizovano hrišćanstvo u Rimskom Carstvu.
1777. Rođen nemački matematičar i astronom Karl Fridrih Gaus. Izumeo više metoda u teoriji brojeva, algebri, geometriji. Smatra se jednim od najvećih matematičara svih vremena.
1789. Džordž Vašington izabran za prvog predsednika SAD. Posle dva predsednička mandata, u septembru 1796, uputio narodu SAD oproštajnu poruku i povukao se na svoje imanje.
1803. SAD od Napoleona Bonaparte za 15 miliona dolara kupile Lujzijanu, koja je istog dana 1812. i formalno ušla u sastav SAD kao 18. članica.
1804. U borbama u Surinamu Britanci prvi put upotrebili šrapnel, nazvan po izumitelju Henriju Šrapnelu.
1870. Rođen austrijski kompozitor mađarskog porekla Franc Lehar, najznačajniji predstavnik bečke operete u prvoj polovini XX veka.
1883. Umro francuski slikar Eduar Mane, jedan od začetnika impresionizma.
1883. Rođen češki pisac Jaroslav Hašek, autor romana "Doživljaji dobrog vojnika Švejka".
1893. Rođen Joakim fon Ribentrop, šef diplomatije nacističke Nemačke. Međunarodni sud u Nirnbergu osudio ga na smrt zbog zločina u II svetskom ratu. Smrtna kazna vešanjem izvršena 1946.
1895. Svečano otvorena Prva internacionalna izložba u Veneciji. Vremenom postala najveća smotra savremene likovne umetnosti u svetu, Venecijanski bijenale.
1900. Havaji postali deo SAD.
1909. Rođena holandska kraljica Julijana. Kraljica postala 1948, 1980. abdicirala u korist starije kćerke Beatrise.
1915. U Parizu osnovan Jugoslovenski odbor, organizacija srpskih, hrvatskih i slovenačkih političkih emigranata iz Austro-Ugarske. U vreme I svetskog rata vodila akcije za oslobađanje južnoslovenskih zemalja od Austro-Ugarske i za njihovo ujedinjenje sa Srbijom i Crnom Gorom.
1934. Austrija donela novi ustav kojim je ozakonjena diktatura kancelara Engelberta Dolfusa.
1941. Nezavisna Država Hrvatska donela zakon o rasnoj pripadnosti. Počeli progoni Srba, Jevreja i Roma.
1945. Adolf Hitler i njegova ljubavnica Eva Braun izvršili samoubistvo u podzemnom bunkeru u Berlinu. Ruske trupe ušle u centar Berlina, osvojile Rajhstag i druge državne institucije. Savezničke trupe osvojile Minhen, francuske ušle u Austriju.
1945. Jugoslovenska vojska oslobodila, u II svetskom ratu, ustaški logor Jasenovac.
1953. U Beogradu za posetioce otvoren Železnički muzej, prvi takav muzej u Jugoslaviji, osnovan u februaru 1950.
1973. Predsednik SAD Ričard Nikson prihvatio odgovornost za prisluškivanje stranačkih protivnika u aferi Votergejt 1972, što je dovelo do njegove ostavke, u avgustu 1974.
1975. Padom Sajgona, u koji su ušle snage Severnog Vijetnama, okončan vijetnamski rat. U ratu poginulo oko 58.000 Amerikanaca i tri miliona Vijetnamaca, od kojih dva miliona civila.
1989. Umro je italijanski filmski režiser Serđo Leone, autor špageti-vesterna.
1991. U ciklonu u Bangladešu poginulo najmanje 125.000 ljudi.
1995. Predsednik SAD Bil Klinton naložio prekid trgovine sa Iranom i zabranio investicije u tu zemlju, optuživši Teheran da podržava međunarodni terorizam.
1999. U vazdušnim napadima NATO-a na Jugoslaviju pogođene zgrade Ministarstva odbrane i Generalštaba Vojske Jugoslavije, u užem centru Beograda.
2000. Preminuo bivši premijer Danske Pol Hartling. 1978. postao komesar Ujedinjenih nacija za izbeglice, 1981. dobio Nobelovu nagradu za mir.
2002. Predsednik Zimbabvea Robert Mugabe proglasio vanredno stanje u zemlji zbog velike nestašice hrane koja je dovela hiljade stanovnika na ivicu gladi. Kriza s hranom nastupila usled suše i zatvaranja farmi koje su držali belci.
2003. SAD, Rusija, Evropska unija i UN zvanično objavile mapu za mirovne pregovore Izraela i Palestine, koji bi trebalo da dovedu do stvaranja nezavisne palestinske države 2005.
2005. Na jugu Iraka međunarodni istražioci otkrili masovnu grobnicu s 1.500 tela, za koja se veruje da su većinom ubijeni Kurdi, koji su tokom osamdesetih, u vreme režima Sadama Huseina, primorani da napuste domove na severu zemlje.